prof. ucz. dr hab. Monika Opalińska

Zakład Języka Angielskiego

profesor uczelni

Pokój numer: 3.418

Telefon: +48 (22) 55 314 16

email: m.m.opalinska@uw.edu.pl

https://siglum.uw.edu.pl/

  Dyżur: Dyżur w sesji poprawkowej 2024/25 po uprzednim mailowym umówieniu terminu drogą mailową (m.m.opalinska@uw.edu.pl)

prof. ucz. dr hab. Monika Opalińska

Przebieg kariery

magister, Uniwersytet Warszawski, 1998

doktor nauk humanistycznych, Uniwersytet Warszawski, 2002

doktor habilitowany nauk humanistycznych, Uniwersytet Warszawski, 2015

profesor uczelni, Uniwersytet Warszawski, 2022

Zainteresowania

  • językoznawstwo historyczne
  • historia języka angielskiego
  • badania nad manuskryptami, kodykologia, paleografia
  • fonologia historyczna języków germańskich
  • metryka i wersyfikacja języków germańskich
  • język i literatura średniowiecznej Anglii
  • przekład tekstów dawnych

Wybrane publikacje

Książki

  • Czaplicki, B., B. Łukaszewicz and M. Opalińska (eds.). 2018. Phonology, Fieldwork and Generalisations. Berlin: Peter Lang.
  • Opalińska, M. 2016. "Święty Ojcze, który mieszkasz w niebiosach..." Staroangielskie parafrazy Modlitwy Pańskiej. Kraków-Tyniec: Homini. Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec.
  • Opalińska, M. 2014. To the rhythm of poetry. A study of late Old English metrical prayers. . Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  • Opalińska, M. 2013. Pieśni szarej godziny. Elegie staroangielskie z Kodeksu z Exeter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 
  • Opalińska, M. 2007; 2013, 2 wyd. Sen o Krzyżu. Staroangielski poemat mistyczny. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 
  • Bański, P, B. Łukaszewicz, M. Opalińska and J. Zaleska (eds.). 2011. Generative Investigations: Syntax, Morphology, and Phonology. Cambridge Scholars Publishing.
  • Bański, P, B. Łukaszewicz and M. Opalińska (eds.). 2006. Studies in Constraint-based Phonology. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 

Rozdziały

  • Opalińska, M. (in print) ‘Continuity and innovation in medieval English prayers’. In: L. Doležalová and J. Čermák (eds.). What Words Remember, and Other Stories. International Medieval Research Series, Brepols.
  • Opalińska, M. 2024. ‘Juvencus, Sedulius and early medieval English monks: elements of Latin tradition in Old English translations of the Lord’s Prayer’ (in Polish), In: P. Chruszczewski and A. Knapik (eds.). Beyond Language [Między Tekstem a Kulturą]. Æ Academic Publishing. San Diego.
  • Opalińska, M. 2024. ‘In search of an 11th–century N-Psalter: fragments of an English manuscript in the book collection of an Elbląg scholar’. (in Polish) In: M. Jakubek–Raczkowska and M. Czyżak (eds.). Textus et pictura IV. Nicolaus Copernicus University Press.
  • Opalińska, M. 2022. ‘The canon and variants – boundaries and internal variation in the corpus of Middle English Pater noster versifications’. In: J. A. Lapin and S. Pink (eds.). Dark Archives: Voyages into the Medieval Unread and Unreadable, Vol. I. Graphosphere – Medium Aevum Monographs. The Society for the Study of Medieval Languages and Literature. Oxford.
  • Opalińska, M. 2022. ‘Liryki średnioangielskie z rękopisu Cambridge MS Additional 5943 – na skrzyżowaniu starej i nowej filologii’. W: M. Jakubek-Raczkowska i M. Czyżak (red.). Textus et pictura III. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 
  • Opalińska, M. 2019. "Utracone w edycjach - wokół rękopisów i wydań średniowiecznych angielskich przekładów modlitw liturgicznych". W: M. Jakubek-Raczkowska and M. Czyżak (red.). Textus et pictura II. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 33-52.
  • Opalińska, M. 2018. “Hearing the inaudible” – on scribal representations of phonological categories in medieval English verse. In: B. Czaplicki, B. Łukaszewicz i M. Opalińska (eds.). Phonology, Fieldwork and Generalisations. Berlin: Peter Lang. 169-184
  • Just, A. i Opalińska, M. 2018. "Rękopis w warsztacie historyka języka, filologa i wydawcy - reguła czy wyjątek?" W: M. Pastuch, M. Siuciak, W. Wilczek i K. Wąsińska (red.). Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. 136-153.
  • Opalińska, M. 2017. "O Ihesu Crist, þe verray lycht": On the Origins of English Christian Tradition in the Light of Versified Prayers. W: M. Błaszkiewicz and Ł. Neubauer (eds.). The light of life. Essays in Honour of Professor Barbara Kowalik. Kraków: Wydawnictwo Libron. 21-35.

Artykuły

  • Targowski, P., B. Wagner, D. Jutrzenka-Supryn, M. Kowalska, J. Karasiński, G. Z. Żukowska, W. Łasocha, Z. Stos-Gale, M. Opalińska, 2025. 'A broken heritage: non-invasive analysis of 11th-century psalter fragments from C. Norwid Library, Elbląg, Poland'. npj Heritage Science 13, 243. https://doi.org/10.1038/s40494-025-01739-2
  • Charzyńska‑Wójcik, M., K. Lis, and M. Opalińska, 2024. 'Editorial', Roczniki Humanistyczne. DOI: 10.18290/rh24725.1s
  • Opalińska, M. 2024. 'Samuel Meienreis and His Books From Leiden: Tracing the Provenance of the N-Psalter Fragments'. Roczniki Humanistyczne 72 (5 Zeszyt specjalny): 133-160 DOI: 10.18290/rh24725.7s
  • Opalińska, M., P. Pludra-Żuk and E. Chlebus, 2023 (2022 online). 'The Eleventh-Century ‘N’ Psalter from England: New Pieces of the Puzzle', The Review of English Studies 74, 314. 203–221, https://doi.org/10.1093/res/hgac081
  • Opalińska, M. 2022. 'On Kuryłowicz’s Notion of Metrical Equivalences in the Light of Late Old English Versified Prayers'. Token: A Journal of English Linguistics 14. 157-174.
  • Opalińska, M. 2021. 'Signposts on the Page: Reading Devotional Texts Through Scribal Signs and Symbols'. Organon 53, 55-77. DOI 10.4467/00786500.ORG.21.001.14788
  • Opalińska, M. 2021 (2020 online). ‘Mnemonic verses and pastoral care – the case of MS Aldini 69 from Bibliotheca Universitaria in Pavia’. Studia Neophilologica 93:1, 72-91. DOI: 10.1080/00393274.2020.1775117
  • Opalińska, M. 2016. 'The (un)known Beowulf - walking through the shadows of an Old English epic'. Kwartalnik Neofilologiczny 63. 269-280.
  • Opalińska, M. 2015. 'Meandry filologii. Na marginesie lektury książki Jamesa Turnera Philology. The Forgotten Origins of the Modern Humanities, Princeton 2014'. Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi 9. 312-326. 
  • Opalińska, M. 2010. ‘Medieval manuscripts and false go-betweens: on editions and translations of the Old English Pater Noster’. Przekładaniec. A Journal of Literary Translation. 24. 227-261. 
  • Łukaszewicz, B. and M. Opalińska, 2007. ‘How abstract are children’s representations – evidence from Polish. Journal of Slavic Linguistics 15.2. 263-289.
  • Opalińska, M. 2007. ‘Pre-sonorant h in Old English’. Anglica. An International Journal of English Studies. 83-97. 
  • Łukaszewicz, B. and M. Opalińska, 2006. ‘‘e-raising’ in child Polish: phonetics–phonology interface. Poznań Studies in Contemporary Linguistics 42. 163-190.
  • Opalińska, M. 2004. ‘Compensatory Lengthening in Old English’. Folia Linguistica Historica 25. 235-251.

Starsze publikacje znajdują się na pełnej liście PBN

Wystąpienia

Wystąpienia
  • 2025 22 Biennial Conference of the International Society for the Study of Early Medieval England (ISSEME), Heinrich-Heine-Universität, Düsseldorf, "Of people and places that shaped the N-Psalter’s fragmentary history"
  • 2025 Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II, "Hidden library: early printed books and their secrets" (guest lecture)
  • 2024 National Library of Latvia in collaboration with the Antwerp University and Plantin-Moretus Library in Antwerp, Footprints of the Early Modern Book: Transnational Mobility between the Low Countries and the Baltic Sea Region; "Books from Leiden in Bibliotheca Meienreisiana: the transmission of volumes from a Dutch bookbinding workshop"
  • 2024 Regionaal Archief, Alkmaar, ‘Medieval Fragmentology and the Fragmented Old English Glossed N–Psalter’ (conference and workshop co–organised with T. Porck); https://www.universiteitleiden.nl/en/events/2024/09/medieval-fragmentology-and-the-fragmented-old-english-glossed-n-psalter
  • 2023–24 Meetings with the Psalms and Psalters 2023–2024 (a series of international seminar meetings co–organized with Magdalena Charzyńska–Wójcik, Notre Dame University, KUL; https://www.youtube.com/playlist?list=PLPWSLJ3CEEJqlgxLxFDObLWqlOYtgDhhW
  • 2023 II Kongres Historyków Języka, Uniwersytet Śląski w Katowicach, 'Nowe spojrzenie na fragmenty rękopiśmienne jako źródło w badaniach historycznojęzykowych'
  • 2023 TECHNART 2023, Lisbona, “Pb isotope-based studies of manuscripts’ origin: non-invasive tracing of parchment fragments to the 11th century”, B. Wagner (prelegent), J. Karasiński, L. Halicz, P. Targowski, D. Jutrzenka-Supryn, E. Chlebus, P. Pludra-Żuk, M.
    Opalińska, Z. Stos-Gale; (referat dotyczący badań w ramach projektu The N-Psalter Fragments) 
  • 2023 International Medieval Congress, Leeds, 'Connecting the dots: towards a reconstruction of a fragmentary psalter'
  • 2022 University of Warsaw, 1st International Humanities Society Identity Congress, 'Reconstructing a fragmentary psalter from early England – new pieces of the puzzle' (Research Group for the Study of Manuscripts Siglum conference session) 
  • 2022 Katolicki Uniwersytet Lubelski im. JPII, 'Glimpses from the Past: binding waste found in Poland and an early English psalter' (guest lecture)
  • 2022 Textus et Pictura IV, International Conference on Medieval Manuscripts, Mikołaj Kopernik University, Toruń, 'Tropem XI-wiecznego psałterza: fragmenty angielskiego rękopisu w księgozbiorze elbląskiego erudyty'
  • 2022 University of Wasaw, Analiza chemiczna w ochronie zabytków, Tajemnica XVI-wiecznej gramatyki hebrajskiej: fragmenty XI-wiecznego psałterza w badaniach filologicznych i fizyko-chemicznych' (wspólautorzy: P. Targowski, G. Z. Żukowska, M. Kowalska, B. Wagner, D. Jutrzenka-Supryn, P. Pludra-Żuk, E. Chlebus)
  • 2022 University of Warsaw, Ars Culturae Memoriae / The Art of Cultural Memory, an interdisciplinary conference, 'Framing the prayer: mnemonic models of the Pater Noster in medieval England'
  • 2021 Bristol Centre for Medieval Studies, University of Bristol, From Fragment to Whole. Interpreting Medieval Manuscript Fragments, 'A phantom psalter from late Anglo-Saxon England – a new piece of the puzzle'
  • 2019 Medium Ævum Conference, The Dark Archives, Oxford,‘Reconstructing medieval English religious culture: forgotten manuscript sources versus digital media’
  • 2019 keynote speaker at the 7th Medieval Symposium, Koszalin University, ‘Between the land and the sea – on linguistic and editorial cruces in the Old English elegies’
  • 2019 keynote speaker at the 7th Old English Student Conference, Jagiellonian University, Kraków, ‘A dragon or a snake? On linguistic and functional ambiguities of medieval monsters’
  • 2018 25th International Medieval Congress, University of Leeds ‘Continuity and innovation in medieval English prayers – the case of the Pater Noster’ 
  • 2018 Textus et Pictura II, International Conference on Medieval Manuscripts, Mikołaj Kopernik University, Toruń, ‘A Middle English metrical gloss from Pavia, Ms. Aldini 69’ 
  • 2018 International Conference on English Historical Linguistics SLIN 18, Leopold-Franzens Universität, Innsbruck ‘Romance elements in the architecture of non-canonical variants of medieval English Pater noster’
  • 2017 Textus et Pictura I, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ‘Między tekstem a obrazem – staroangielskie poematy liturgiczne w rękopisach i edycjach’ 
  • 2016 I Kongres Historyków Języka, Uniwersytet Śląski w Katowicach, ‘Rękopis w warsztacie historyka języka, filologa i wydawcy' (we współautorstwie z Anną Just) 
  • 2015 International Linguistic Conference ‘Ways to Religion’, University of Wrocław, ‘Remembrance of things past – metrical patterns in the Paris Psalter psalms’ 
  • 2014 Internationale Wissenschafliche Konferenz Im Rahmen Des Projekts ‘Literatur – Kontexte’, University of Warsaw ‘Can angels be glosses? On the functions of images in medieval English manuscripts’ 
  • 2008 Generative Linguistics in Poland GLiP-6, ‘Conspiracies in Old English: the case of h’. 
  • 2005 13th Manchester Phonology Meeting, ‘How abstract are children’s representations: evidence from Polish’ (co-speaker: B. Łukaszewicz)
  • 2003 11th Manchester Phonology Meeting, poster presentation ‘Old English Hiatus’
  • 2002 Generative Linguistics in Poland GLiP-4, ‘Contraction and lengthening in Old English’ 

Inne

Stowarzyszenia naukowe i grupy badawcze

Granty i wyróżnienia

  • 2025/2026 Polska Akademia Nauk, Fundacja Lanckorońskich z Brzezia, stypendium badawcze, projekt „Analiza średniowiecznych psałterzy z terenów Anglii z glosami w języku staroangielskim – tło historyczno-językowe dla badań nad fragmentami tzw. Psałterza N z XI wieku”
  • 2025 Granty Centrum Badań nad Kulturą, Językiem i Umysłem (Centrum Q), projekt "Atrament i pergamin: zintegrowany model badań wtórnie wykorzystanych fragmentów rękopiśmiennych w oprawach książek nowożytnych"
  • 2023-24 Mary and Clifford Corbridge Trust Scholarship, University of Cambridge, stypendium badawcze, projekt 'A reconstruction of an eleventh-century Latin psalter from England based on extant manuscript fragments’
  • 2023 Wyróżnienie Rektora UW za Wybitne Osiągnięcia Naukowe
  • 2022 Polska Akademia Nauk, Fundacja Lanckorońskich z Brzezia, stypendium badawcze, projekt „Rekonstrukcja XI-wiecznego psałterza anglosaskiego na podstawie rozproszonych fragmentów (membra disiecta)”
  • 2020 Mikrogrant IDUB, projekt "Analiza multispektralna wybranych kart z rękopisu Oxford, Corpus Christi College MS 69 lub Pavia, Bibliotheca Universitaria MS Aldini 69", we współpracy z Centre for the Study of Manuscript Cultures w Hamburgu
  • 2020 Polska Akademia Nauk, Fundacja Lanckorońskich z Brzezia, stypendium badawcze, projekt “Średnioangielskie wersyfikowane przekłady i parafrazy Pater noster w rękopisach ze zbiorów British Library i Lambeth Palace Library w Londynie”, British Library, Londy
  • 2019 Mikrogrant Rektora UW, British Library, Londyn
  • 2018/2019 The Sassoon Visiting Fellowship 2018/2019, projekt “Middle English Metrical Translations and Paraphrases of the Pater Noster in Bodleian Library Manuscripts”, Bodleian Library, University of Oxford
  • 2017 Mary and Clifford Corbridge Trust Scholarship, University of Cambridge
  • 2016 Mary and Clifford Corbridge Trust Scholarship, University of Cambridge
  • 2015 Mary and Clifford Corbridge Trust Scholarship, University of Cambridge
  • 2010 Grant badawczy prowadzony w Bodleian Library w Oxford, dofinansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu - N104177736 “Elegie staroangielskie z Kodeksu z Exeter. Przekłąd i opracowanie naukowe”
  • 2008 Nagroda Rektora Uniwersytetu Warszawskiego
  • 2002/2003 Fulbright Junior Grant, Stanford University, Stanford

Projekty badawcze i edukacyjne

  • 2020-2021  Projekt badawczy "Multispectral Analysis of palimpsest fragments in Oxford, Corpus Christi College MS 59 and Pavia; Bibliotheca Universitaria MS Aldini 69", w ramach mikrograntu UW IDUB prowadzony we współpracy z ekspertami z Centre for the Study of Manuscript Cultures Uniwersytetu w Hamburgu
  • 2018-2023 Grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki “Słownik Historyczny Terminów Gramatycznych” nr 0101/NPRH6/H11/85/2018; rola w projekcie: wykonawca i koordynator prac and źródłami angielskimi; redakcja i opracowanie haseł w języku angielskim
  • 2009-2011 Projekt badawczy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (N104177736), Elegie staroangielskie z Kodeksu z Exeter. Przekład i opracowanie Naukowe"; rola w projekcie: kierownik
  • 2019-2023 Projekt Narodowego Centrum Badań i Rozwoju "Trzecia Misja Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego”, nr POWR.03.01.00-00-T215/18; funkcja: szkoleniowiec

Organizacja cyklu spotkań mediewistycznych i wykładów otwartych z udziałem gości z kraju i zagranicy:

  • "Meetings with the Psalms and Psalters 2023-2024" (cykl seminariów współorganizowany z Magdaleną Charzyńską-Wójcik, Uniwersytet Notre Dame, KUL; https://siglum.uw.edu.pl/wsw/2862-2/)
  • dr Agnieszka Fabiańska, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Rękopisów, „Habent sua fata libelli. O kolekcji Gabinetu Rękopisów BUW” (8.06.2021)
  • dr Mateusz Marszałkowski, Instytut Historii Nauki PAN, "Dekoracje filigranowe w  średniowiecznych rękopisach pelplińskich" (20.04.2021)
  • dr Łukasz Neubauer, Wydział Humanistyczny Politechniki Koszalińskiej, "They began to sing him a sorhleoð: possible echoes of the Anglo-Saxon funerary rites in The Dream of the Rood" (24.03.2021)
  • dr Paulina Pludra-Żuk, Instytut Historii Nauki PAN, "Średniowieczne Biblie wierszowane" (7.01.2020)
  • prof. Jan Čermák, Uniwersytet Karola w Pradze, "Constraints of Culture, Limits of Language: Old English Poetry in Czech” (24.10.2019)
  • dr. Tomasz Szybisty, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, „Między mrokiem a barwą. Percepcja architektury gotyckiej w niemieckiej literaturze pięknej przełomu XVII i XIX wieku” (20.05.2019)
  • prof. dr. Nine Miedema, Uniwersytet w Saarbrücken, Warsztaty kodykologiczne w Gabinecie Rękopisów BUW (14.03.2019)
  • prof. Jacek Soszyński, Instytut Historii Nauki PAN, "Glossa biblijna – istotny etap w recepcji tekstu Pisma świętego i w rozwoju średniowiecznej nauki” (23.11.2018)
  • prof. Ronnie Ellenblum, Hebrew University of Jerusalem, ‘Fragility and Climate Change: The Collapse of Complex Civilizations in the Eastern Mediterranean and China during the Medieval Climate Anomaly’ (17.10.2018)
  • dr hab. Magdalena Bator, Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie, "Cooking recipes in Middle English" (24.04.2018)
  • prof. dr. Nine Miedema, Uniwersytet w Saarbrücken, "Valerius Maximus (1st century AD) and Heinrich von Mügeln (ca. 1319-1380). Translating classical exempla into the vernacular" (13.03.2018)
  • dr hab., prof. UW Anna Just, Instytut Germanistyki, Uniwersytet Warszawski, "O perełkach i obdartych śmieciach, czyli niemieckojęzycznych rękopisach z dawnej Biblioteki Załuskich (1747-1795) w zbiorach Biblioteki Narodowej” (17.01.2018)
  • prof. dr hab. Małgorzata Grzegorzewska, Instytut Anglistyki, Uniwersytet Warszawski, "Czy rzeczywiście tak zaczął się Renesans?” (22.11.2017)
  • dr. Sylwester Łodej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, "On the diachronic semantics of pope: from a medieval bishop of Rome to pest of grain crops and a drink of mulled wine” (17.05.2017)
  • prof. Hans Sauer, Uniwersytet w Monachium, "English binomials: structure and history" (26.04.2017)
  • prof. dr. Nine Miedema, Uniwersytet w Saarbrücken, "John Capgrave and the medieval Wonders of Rome" (07.04.2017)
  • dr hab. Monika Jakubek-Raczkowska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, "Zmysłowe aspekty późnośredniowiecznej mistyki kobiecej. Problemy interpretacji na przykładzie bł. Doroty z Mątów Wielkich (1347-1394)" (16.03.2017)
  • dr Paweł Krupa OP, Instytut Tomistyczny w Warszawie „Św. Tomasz z Akwinu – dziecię (XIII) wieku”(23.11.2016)
  • dr Izabela Winiarska-Górska „Na tropach staropolskiej grafii: Kazania Świętokrzyskie, Psałterz floriański, Psałterz puławski” (13.05.2016)
  • dr hab. Dominika Skrzypek,  "Futhark. Mysteries and history of the runic alphabet” (19.04.2016)
  • dr Aleksandra Czapelska, IH PAN, "Królowie, którzy stworzyli Anglię. Od Alfreda Wielkiego do Edgara”(11.03.2016)
  • prof. dr hab. Jacek Banaszkiewicz, "Saskie początki na Wyspie i na Kontynencie we  wczesnośredniowiecznych przekazach narracyjnych” (15.01.2016)
  • dr hab., prof. KUL Magdalena Charzyńska-Wójcik "The Anatomy of Two Medieval Texts: False Facts and Factual Frauds” (10.12.2015)
  • prof. dr hab. Roman Michałowski, WNH UW, "Renesans karoliński i Anglosasi”(18.11.2015)