Komunikacja międzykulturowa w europejskim nauczaniu języka angielskiego

Nie jest niczym nowym, ani zaskakującym, że postrzeganie tego, jakie zachowanie językowe jest właściwe zależy od kultury, w której funkcjonujemy. Dlatego właśnie komunikacja międzykulturowa niesie ze sobą ryzyko nieporozumień. Czy nie jest to zatem niezrozumiałe, że ucząc się języka obcego, najczęściej nie dowiadujemy się, w jaki sposób unikać takich nieporozumień i jak komunikować się, aby bezpiecznie przekazać nasze intencje? Nauczanie języka obcego poprzez dostarczanie informacji na temat tego, jak język funkcjonuje (jak rozumiemy, jak dekodujemy to, co ludzie do nas mówią i jak dochodzimy do tego, że znaczenie zamierzone przez mówcę różni się od znaczenia literalnego jej/jego wypowiedzi), wydaje się być zatem ważnym elementem w edukacji językowej. Znajomość aktów mowy oraz umiejętność odpowiedniej ich realizacji (czyli jak przepraszać, jak odmawiać, jak komplementować itd.) przygotowuje do wyzwań, jakie stawia współczesna komunikacja międzykulturowa.

Jakiego angielskiego jesteśmy uczeni i jakiego angielskiego uczymy?

Obywatele Europy, choć różni, to w wielu aspektach są podobni. Łączą ich między innymi: doświadczenia, poglądy i zachowania zarówno językowe, jak i niejęzykowe. Europa, podlegająca obecnie przemianom kulturowym i językowym, nie stanowi już jedynie zbioru odizolowanych od siebie państw, które czuwają jedynie nad własnymi interesami, lecz jest wspólnotą tychże państw, wspólnotą jednoczącą i celebrującą ich języki i kultury. Dla zwiększenia jedności i wzajemnego zrozumienia pomiędzy państwami członkowskimi zarysowuje się potrzeba edukacji Europejczyków w celu rozwoju ich wielojęzyczności, rozwinięcia ich kompetencji międzykulturowych oraz umiejętności funkcjonowania w kontekstach międzynarodowych. Nie osiągniemy tego jednak poprzez nauczanie języka angielskiego w sposób, w jaki jest to robione. Angielski obecny w szkołach i na kursach nie jest jednym i tym samym angielskim w całej Europie.

Choć kod językowy, choć gramatyka i słownictwo pozostają bez zmian, to już sposób użycia języka jest inny (realizacja aktów mowy). Tak oto w całej Europie możemy wyróżnić wiele typów Euro-angielskiego. Pomimo tego, że możemy mieć poczucie, iż wielu Europejczyków łączy znajomość języka angielskiego,  to jednak nie zapewnia to skutecznej komunikacji. Dzieje się tak właśnie ze względu na różny sposób jego użycia, na różne odczucia co do poprawności poszczególnych zachowań językowych w konkretnych sytuacjach. Transfer pragmatyczny wpływa na to, jak używamy języka obcego. Stosując zasady użycia języka polskiego w języku angielskim, narażamy się na niezrozumienie i na nieosiągnięcie naszego celu komunikacyjnego. To, co jest uznane za uprzejme i stosowne w jednym języku/ kulturze, może nie być uznane za takie przez osoby z innym podłożem językowym i kulturowym, i w związku z tym wydaje się oczywiste, że my, Europejczycy, potrzebujemy jasnych zasad i wskazówek co do tego, jak język angielski używany jest w Europie. Włączenie tego elementu do edukacji językowej wesprze rozwój jedności i więzów pomiędzy obywatelami poszczególnych państw członkowskich.

Brytyjskie słownictwo i gramatyka + pragmatyka europejskich „odmian” języka angielskiego = Angielski dla Europy