Dwujęzyczność, wielojęzyczność, różnojęzyczność

Znajomość kilku języków jest obecnie niezbędna w edukacji na poziomie uniwersyteckim, kulturze i w życiu społecznym, staje się także warunkiem zatrudnienia. Z dokumentów UE wynika, że współczesny Europejczyk powinien być wielo- lub różnojęzyczny. Co to w zasadzie znaczy? O tym dowiemy się więcej na kursach związanych z przyswajaniem, uczeniem się i nauczaniem języków.

Kim jest osoba dwujęzyczna i wielojęzyczna?

Osoba dwujęzyczna to nie ktoś, kto w równym stopniu opanował dwa języki, bo takie osoby należą do rzadkości. Dwujęzyczność (bilingualism) definiuje się raczej jako umiejętność tworzenia zrozumiałych wypowiedzi w każdym ze znanych języków. Zatem, do grona osób dwujęzycznych i wielojęzycznych włączamy też uczących się danego języka.

Przyjmuje się, że wielojęzyczność (multilingualism) to zdolność (bynajmniej nie perfekcyjna!) użycia kilku języków przez daną osobę, wzajemne interakcje tychże języków w umyśle użytkownika oraz całość doświadczeń językowych i kulturowych ich użytkownika składających się na jej/jego kompetencję komunikacyjną. Ten sposób pojmowania wielojęzyczności związany jest z pojęciem różnojęzyczności (plurilingualism) używanym w dokumentach UE. Różnojęzyczność nie oznacza perfekcyjnej znajomości kilku języków, ale próby wykorzystania posiadanej wiedzy językowej i umiejętności do porozumienia się z innymi ludźmi w wielu sytuacjach życiowych. W praktyce oznacza umiejętność skutecznego działania w wielonarodowej i wielokulturowej społeczności poprzez pewną wrażliwość na podobieństwa i różnice pomiędzy językami i kulturami.

Psycholingwistyka – czyli dziedzina z pogranicza

Czy można zmierzyć i opisać przyswajanie języka ojczystego przez dzieci? Jak zmierzyć uczenie się języków obcych? Na takie pytania odpowiedzą kursy z zakresu psycholingwistyki. Jest to dziedzina nauki na pograniczu psychologii i językoznawstwa zajmująca się psychologicznymi podstawami funkcjonowania języka, tzn. tym, jak język jest przyswajany, przetwarzany oraz wykorzystywany przez ludzki umysł.

A więc krótki quiz:

Czy dziecko o normalnym IQ może nigdy nie przyswoić języka ojczystego?

Tak, jeśli nie zacznie w odpowiednim momencie, czyli będzie odizolowane od bodźców językowych do wieku dojrzewania.

Czy dzieci dwujęzyczne czyli te, które przyswajają dwa języki równocześnie rozwijają się podobnie do jednojęzycznych rówieśników?

Tak, osiągają podobne kamienie milowe, ale w pierwszych latach życia mogą rozwijać się wolniej od jednojęzycznych rówieśników w każdym z języków. Mają one podwójne zadanie do wykonania, dlatego potrzebują więcej czasu na naukę.

Czy osobom dwu i wielojęzycznym języki „mieszają się w głowach”?

Tak, języki nie są przechowywane w osobnych „pudełkach” w mózgu. Ale osoby wielojęzyczne mogą te języki w dużym stopniu kontrolować i aktywnie hamować użycie języka niepotrzebnego w danym momencie. Takie „mieszanie się” języków ma też wpływ na łatwość uczenia się kolejnych języków.

Czy zatem osoby dwu i wielojęzyczne różnią się od jednojęzycznych?

Tak, znajomość języków wpływa na elastyczność naszego umysłu (np. procesy hamowania) i nasze zdolności poznawcze.

Czy zatem dwujęzyczność ma wpływ na nasze postrzeganie świata?

Tak, znajomość języków zmienia sposób nazywana przedmiotów, kolorów, a nawet postrzeganie przestrzeni!

Czy języka ojczystego uczymy się inaczej niż obcego?

To zależy od naszego wieku i od warunków (Ile mamy lat? Uczymy się w klasie czy w środowisku naturalnym?)

Czy Polakowi tak samo łatwo jest nauczyć się każdego języka?

Nie, łatwiej uczy się języków typologicznie bliskich, czyli np. słowackiego, raczej niż norweskiego!

Ciekawe? Takie właśnie zagadnienia omawiane są na kursach z zakresu psycholingwistyki i przyswajania języków. Oferujemy kursy dotyczące:

  • przyswajania języków, systemów języka i sprawności językowych
  • różnic indywidualnych między uczącymi się języka
  • wpływu języka ojczystego na przyswajanie drugiego języka
  • psychologii komunikacji

Metodyka nauczania języków obcych

Jesteś osobą dwujęzyczną lub wielojęzyczną. Możesz więc uczyć innych języków! Jeśli chcesz wiedzieć:

  • Dlaczego dzieciom nie warto tłumaczyć gramatyki?
  • Jak poradzić sobie z klasą ośmiolatków?
  • Jak zainteresować nastolatków?
  • Czy dobry nauczyciel języka powinien znać też inne języki obce?
  • Gdzie szukać materiałów do prowadzenia lekcji?

Oferujemy liczne kursy z zakresu metodyki dotyczące:

  • nowoczesnych metod nauczania języka angielskiego
  • analizy i tworzenia materiałów dydaktycznych
  • testowania języka

Dzięki kursom z tego zakresu można zdobyć w trakcie studiów uprawnienia pedagogiczne, NIEZBĘDNE do pracy nauczyciela języka.

CLIL

CLIL (Content and Language Integrated Learning), czyli zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe to podejście edukacyjne do nauki języka promowane przez Komisję Europejską jako sposób na rozwój wielojęzyczności w Europie. CLIL to termin-parasol obejmujący różnorodne formy nauczania dwujęzycznego. Może oznaczać zarówno kształcenie w zakresie danego przedmiotu w języku obcym, jak i wprowadzanie do nauczania języka obcego elementów innych przedmiotów z programu szkolnego. Innymi słowy: CLIL to dwa w jednym, czyli powiązane nauczanie języka i przedmiotu.

Podejście CLILowe rozwija się w Europie w różnych formach, głownie za sprawą nauczycieli. Dlatego też nasze kursy skierowane do przyszłych nauczycieli pokazują jak CLIL może być wprowadzany na różnych etapach kształcenia, od szkoły podstawowej, przez średnią do poziomu uniwersyteckiego. Kursy skupiają się głównie na ważnych pytaniach otaczających nauczyciela i przedstawiają kwestie, które mogą zainteresować nauczycieli zarówno w Polsce, jak i w wielu krajach Europy:

  • Po co uczyć języka i przedmiotu jednocześnie?
  • Czy to nie spowalnia tego procesu?
  • Jakie są zalety CLILu?
  • Czy CLIL zawsze działa?
  • Jak CLIL różni się od uczenia samego języka?
  • Jakie powinien przybierać formy w zależności od wieku i poziomu uczniów?
  • Gdzie szukać materiałów do nauczania?
  • Jak stworzyć własne materiały, które wesprą przyswajanie języka podczas uczenia się przedmiotu?
  • Jakie podstawowe błędy robią nauczyciele tworząc materiały i programy CLILowe?

W Polsce wciąż wzrasta zapotrzebowanie na nauczanie dwujęzyczne, więc doświadczenie z nauczaniem CLIL może wkrótce okazać się niezbędne w zawodzie nauczyciela języka obcego. Nasze kursy, prowadzone przez doświadczonych edukatorów współpracujących ze szkołami zapewniają przyszłym nauczycielom unikalną wiedzę.